ORDYNACJA ZAMOJSKA

   Ordynacja Zamojska ustanowiona została za zgodą króla Zygmunta III Wazy i na mocy konstytucji  Sejmu Rzeczpospolitej na prośbę Kanclerza Jana Zamojskiego w 1589 roku.
Ordynacja  to niepodzielny i niezbywalny majątek dziedziczony przez najstarszego męskiego przedstawiciela rodu. Była samodzielną strukturą administracyjno-ustrojową z własnym statutem, władzą sądowniczą i wojskiem oraz twierdzą Zamość. Było państwem w państwie a stolicą stał się Zamość. trzeci ordynat Jan Sobiepan Zamoyski mógł mawiać buńczucznie: "Król sobie pan w Warszawie a ja sobie pan w Zamościu."
   Początkowo w skład ordynacji wchodziły dwa miasta i 39 wsi. W miarę upływu czasu do Ordynacji przyłączano kolejne dobra. W ciągu XVII wieku znacznie wzrosło zagospodarowanie terenów ordynackich; w 1688 roku funkcjonowało w niej 9 miast, 168 wsi i 60 folwarków.
   Trudności gospodarcze i finansowe doprowadziły do ograniczenia wielkości dóbr ordynackich na przełomie XIX i XX wieku. Ujemny wpływ na kondycję gospodarki w Ordynacji miały wojny, szczególnie I Wojna Światowa i straty finansowe poniesione przez XV ordynata Maurycego Zamoyskiego w wyniku rewolucji pażdziernikowej. 
   W 1939 roku powierzchnia Ordynacji wynosiła 61.095 ha. w jej skład wchodziły głównie lasy (9 leśnictw), dwa klucze ziemskie, dwa folwarki, szkółka leśna oraz zakłady przemysłowe m.in. cukrownia w Klemensowie, browar w Zwierzyńcu, 3 młyny, kilka cegielni, 3 tartaki, fabryka wyrobów drzewnych.
Kres funkcjonowaniu Ordynacji położył w 1944 roku dekret o reformie rolnej. Ostatni ordynat Jan Zamoyski został aresztowany i trafił do więzienia, które opuscił na mocy amnestii w końcu 1956 roku. Mimo wojen, rozbiorów kraju i kryzysów gospodarczych Ordynacja istniała nieprzerwanie przez okres 350 lat.
   Na szlaku "Ordynacji Zamojskiej" znajdują się miejscowości (alfabetycznie): Górecko Kościelne, Hamernia, Józefów, Janów Lubelski, Klemensów, Nielisz, Radecznica, Sitaniec, Susiec, Szczebrzeszyn, Turobin, Zamch, Zamość, Zwierzyniec

 

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej
Rozumiem